Wirtualny prosument to szczególny rodzaj prosumenta, który wytwarza energię z instalacji OZE w innym miejscu niż ją konsumuje. Odległość pomiędzy instalacją, a miejscem odbioru może być dowolna, choć w tworzących się przepisach. Mechanizm ten stwarza olbrzymie możliwości, szczególnie w kontekście współpracy z lokalnymi społecznościami energetycznymi.

Ważnym aspektem przepisów dotyczących Wirtualnego prosumenta (WP) jest definicja reprezentanta prosumentów. Jest to osoba wybrana przez prosumentów do reprezentowania ich przed wszystkimi innymi podmiotami oraz dbanie o m. in. Złożenie wniosku o przyłączenie do sieci, przekazanie danych identyfikujących punkty poboru oraz danych procentowego i „mocowego” udziału prosumentów w instalacji OZE. Dodatkowo reprezentant prosumentów zobligowany będzie do informowania o wszelkich zmianach  dotyczących instalacji oraz jej udziałowców. Powyższe zadania będą wymagały specjalistycznej wiedzy oraz możliwości logistycznych, zwłaszcza w przypadku gdy w instalacji będzie mieć udziały duża grupa prosumentów.

Łącząc siły z lokalnymi społecznościami energetycznymi np. klastrami można w łatwy sposób rozwiązać powyższe trudności. Każdy klaster energii posiada koordynatora – firmę lub osobę prowadzącą klaster i nadzorującą współpracę wszystkich członków klastra. Dzięki temu koordynator klastra energii posiada możliwości organizacji lokalnych społeczności i doskonale wpisuję się w rolę reprezentanta prosumentów. Kontakt i nawiązanie współpracy miedzy klastrem i inwestorem chcącym realizować przedsięwzięcie opierające się na modelu wirtualnego prosumenta może rozwiązać wiele problemów i ułatwić realizację projektu. Koordynator pomoże w zorganizowaniu kampanii społecznej, przeprowadzi odpowiednie dobory mocy dla każdego z mieszkańców, zapewni zaplecze prawnicze itp. Jednym z koordynatorów jest Firma DOEKO Group sp. z o.o. współpracująca z ponad 400 samorządami terytorialnymi z obszaru całej Polski.

Podobna sytuacja występuje w przypadku realizowania inwestycji przez wspólnoty mieszkaniowe, zarządców biurowców lub administratorów obiektów sakralnych. Bez odpowiedniego przygotowania do inwestycji oraz wsparcia lokalnych społeczności energetycznych całość przedsięwzięcia może okazać się nierentowna lub niemożliwa do realizacji. Dzięki dołączeniu do lokalnego klastra energii inwestorzy zyskują nie tylko ekspercką pomoc koordynatora, ale nowe perspektywy na finasowanie np. dotację dedykowane tylko dla klastrów energii.

Kolejnym możliwym wykorzystaniem WP w ramach lokalnych społeczności energetycznych jest walka z ubóstwem energetycznym. Osoby, których nie stać na energię elektryczną mogą uzyskać dostęp do udziałów w gminnych instalacjach za dowolnie niską cenę – nie nabywają one bowiem energii elektrycznej a jedynie część instalacji, w wyniku czego uzyskują tani prąd. Pozwala to również na elastyczny dobór osób objętych tym rodzajem wsparcia, dzięki rozliczeniu na bazie abonamentu urzędy mogą zmieniać odpowiednio osoby, do których trafia tania energia.