Zmiany klimatyczne, stan środowiska, bezustanne wyczerpywanie się zasobów naturalnych, jak i presja utrzymania bezpieczeństwa energetycznego to tylko część kluczowych czynników, które wymuszają transformację energetyczną.

Transformacja energetyczna jest integralną częścią dążenia do zrównoważonego rozwoju. Obejmuje ona równowagę między aspektami ekonomicznymi, społecznymi i środowiskowymi, zapewniając przyszłym pokoleniom dostęp do czystej i stabilnej energii.

Proces ten polega w uproszczeniu na przejściu od tradycyjnych źródeł energii do bardziej zrównoważonego, ekologicznego i efektywnego systemu energetycznego. Paliwa kopalne, takie jak węgiel, gaz ziemny i ropa naftowa, są zasobami ograniczonymi i w miarę upływu czasu ich wydobycie staje się coraz trudniejsze i coraz bardziej kosztowne. Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii, takich jak energia słoneczna i wiatrowa, pozwala na uniknięcie wyczerpywania tych zasobów. Rozwój technologii w tym obszarze jest zatem szczególnie istotny, gdyż niesie on nowe możliwości i usprawnia proces transformacji. Zależność od importowanych paliw kopalnych niesie także ryzyko geopolityczne i ekonomiczne. Przejście na własne, zrównoważone źródła energii pozwala na zmniejszenie tej zależności i zwiększenie niezależności energetycznej państw.

Kluczową rolę w transformacji odgrywa również decentralizacja przestrzenna źródeł wytwórczych polegająca na zwiększeniu ich liczby w całym systemie energetycznym, przy jednoczesnym zmniejszeniu ich zainstalowanych mocy. Elementem sprzyjającym decentralizacji jest rozwój odnawialnych źródeł energii. Warto wiedzieć, że na polskim rynku obserwuje się stopniowe obniżanie kosztów wytwarzania energii z OZE, a instalacje stają się dostępne dla coraz większej liczby mieszkańców.

Należy zadać sobie pytanie w jaki sposób możemy wpłynąć na transformację elektroenergetyczną na mniejszym szczeblu np. lokalnym. Rozwiązaniem mogą być klastry energii, wyróżniające się potencjałem do znacznego przyspieszenia procesu transformacji, przyczyniając się do osiągnięcia celów związanych z ekologicznym i zrównoważonym modelem energetycznym.

Klastry energii mogą odegrać istotną rolę w procesie transformacji elektroenergetycznej, przyczyniając się do skutecznej implementacji i przyspieszenia zmian w sektorze energetycznym. Społeczności te łączą różne podmioty, takie jak jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa, czy uniwersytety, w celu współpracy i wymiany wiedzy. To pozwala na skupienie ekspertów z różnych dziedzin i wykorzystanie synergii do rozwiązania złożonych problemów związanych z transformacją energetyczną. Wspólna praca w klastrach może prowadzić do rozwijania nowych technologii, narzędzi i rozwiązań związanych z energią odnawialną, efektywnością energetyczną, magazynowaniem energii i innymi obszarami. Olbrzymią korzyścią jest przyznawanie dofinansowań na społeczności energetyczne, takie jak inwestycja B2.2.2, która pozwala na uzyskanie funduszy na rozwój istniejących klastrów energii, spółdzielni energetycznych oraz na rozwój nowych społeczności energetycznych działających w zakresie OZE.

Głównym zadaniem utworzonego klastra energii jest pobudzenie społeczności do współdziałania i wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Klastry mają służyć poprawie bezpieczeństwa energetycznego zapewniając uzyskanie efektywności ekonomicznej, w sposób przyjazny dla środowiska. Działanie klastrów energii polega na zebraniu danych  o zapotrzebowaniu energetycznym jego członków i dobraniu do wielkości zapotrzebowania elektrycznego odpowiednich mocy wytwórczych. Poprzez inwestycje w odnawialne źródła energii, takie jak: biogazownie, farmy fotowoltaiczne bądź rozproszone mikroinstalacje PV klastry energii mogą w efektywny i ekologiczny sposób pokrywać swoje zapotrzebowanie na energie elektryczną i/lub cieplną. Działania, które koordynuje klaster mogą zatem wprowadzić transformację energetyczną już na szczeblu lokalnym.

DOEKO Group, koordynator 85 Klastrów Energii, wie że to właśnie społeczności lokalne odgrywają kluczową rolę w transformacji miksu energetycznego na poziomie krajowym. Zaczynając od mniejszego szczebla jesteśmy w stanie nadać sektorowi energetycznemu nowy kształt.