Od początku lutego 2023 roku, budynki wielolokalowe będą mogły otrzymać 50% dotację na zamontowanie między innymi instalacji fotowoltaicznych. Wsparcie dla Prosumenta Lokatorskiego jest organizowane przez NFOŚIGW i Bank Gospodarstwa Krajowego.

W naszym kraju jest ponad 15 mln mieszkań zlokalizowanych w prawie 7 mln budynków. Zamieszkuje je ponad połowa wszystkich obywateli Polski. Dotychczas zatem większość społeczeństwa nie mogła korzystać z możliwości obniżenia rachunków za energię elektryczną jakie daje instalacja fotowoltaiczna. Jak to możliwe, skoro w ostatnich kilku zaledwie latach powstało ponad milion instalacji, przy znaczącym wsparciu dotacyjnym? Działo się tak dlatego, że „boom” na fotowoltaikę dotyczył głównie domów jednorodzinnych.

Budownictwo wielolokalowe nie mogło (poza prądem zasilającym część wspólną) korzystać do niedawna z rozliczeń opustowych z OSD, takich jak domy jednorodzinne, czy budynki użyteczności publicznej dla instalacji poniżej 50 KW. Dopiero od marca zeszłego roku i wejścia w życie Prosumenta Zbiorowego zaistniała możliwość opłacalnych instalacji fotowoltaicznych montowanych na potrzeby mieszkańców budynków wielolokalowych. Dlaczego jednak instalacje PV już od roku nie powstają masowo na dachach bloków mieszkalnych? Główna przyczyna jest prozaiczna: brak środków dotacyjnych dla kosztownych inwestycji.

W 2023 roku będzie startować wiele programów umożliwiających dofinansowanie dla budowy OZE. Są to środki zarówno krajowe oraz pochodzące z Unii Europejskiej- tzw. perspektywa UE- 2021-2027, Krajowy Program Odbudowy, Program FENIKS, Fundusz Modernizacji i inne. Przewidywane pula środków to kilkadziesiąt miliardów zł na proekologiczne inwestycje, szczególnie OZE. Pierwszym znaczącym wsparciem jest dotacja w wysokości 50% dla nowej formuły: Prosumenta Lokatorskiego.

Prosument lokatorski daje możliwość zamontowania instalacji fotowoltaicznej na budynku wspólnoty mieszkaniowej. Wytwarzana energia zasila część wspólną, jednakże nie ma ograniczenia w wielkości instalacji, która może zostać znaczącą przeskalowana. Niewykorzystane nadwyżki energii w 100% są przekazywane do sieci na zasadach podobnych jak w domach jednorodzinnych, w systemie net-bilingu. Uzyskane w ten sposób kwoty mogą zasilić np. budżet remontowy wspólnoty. Dotacja w wysokości 50% może zostać uzupełniona preferencyjną pożyczką, tym samym inwestor nie musi zakładać znaczących środków własnych.

Dzięki rozpoczęciu procesu analizy możliwości posadowienie OZE na danym budynku wielolokalowym dla Prosumenta Lokatorskiego, wspólnota mieszkaniowa może rozwinąć wykorzystanie OZE również poprzez Prosumenta Zbiorowego. Różnica polega na tym, że prąd z instalacji może zasilać poszczególne mieszkania w całym bloku, tym samych bezpośrednio zmniejszając rachunki poszczególnych rodzin.

Po maksymalnym wykorzystaniu dostępnych powierzchni na bloku dla montażu PV, wspólnota może zrobić kolejny krok dla zasilania poszczególnych mieszkań z OZE: Prosumenta Wirtualnego. To koncepcja prawna, która wchodzi w życie w 2024 roku, pozwalająca na wykorzystanie prądu z instalacji OZE (na przykład dużej farmy fotowoltaicznej) znajdującej się w oddaleniu od samego bloku, ale zasilające w sposób wirtualny poszczególne mieszkania. Pojedyncze liczniki będą mieć przypisaną część mocy instalacji, z której wyprodukowana energia jest zaliczana do rachunku za prąd, w podobny sposób jak w przypadku domów jednorodzinnych.