Transformacja energetyczna w Polsce nabiera tempa, a jednostki samorządu terytorialnego stają przed wyzwaniem poszukiwania efektywnych rozwiązań w zakresie produkcji i zarządzania energii. Jednym z najbardziej obiecujących narzędzi umożliwiających samorządom rozwój zrównoważonej energetyki i obniżenie kosztów są klastry energii. To elastyczna, bezpieczna i niewymagająca zobowiązań forma współpracy, która pozwala na optymalne wykorzystanie lokalnych zasobów odnawialnych i zwiększenie efektywności zarządzania energii w skali regionu.

Dlaczego warto tworzyć klastery energii?

1. Upusty na energii dla uczestników klastra

Jednym z najistotniejszych aspektów funkcjonowania klastra energii jest możliwość uzyskania upustu na energii elektrycznej. Mechanizm ten pozwala gminom i innym uczestnikom klastra na korzystanie z tańszej energii, co w skali roku może przynieść znaczne oszczędności budżetowe. Ponadto, wspólna koordynacja produkcji i zużycia energii pozwala na lepsze wykorzystanie lokalnych zasobów odnawialnych, co przekłada się na niższe rachunki za energię.

2. Alternatywa dla spółdzielni energetycznych w obszarach miejskich

Ze względu na aktualne przepisy prawne, spółdzielnie energetyczne mogą funkcjonować jedynie na terenach wiejskich i miejsko-wiejskich, co wyklucza większe miasta z możliwości skorzystania z tej formy współpracy. Klaster energii staje się w tej sytuacji jedynym skutecznym rozwiązaniem umożliwiającym rozwój lokalnej energetyki obywatelskiej w gminach miejskich.

3. Dostęp do szerokiego wsparcia finansowego

Klastry energii cieszą się rosnącym wsparciem w ramach programów dofinansowania, zarówno krajowych, jak i unijnych.

Dlaczego warto dołączyć do klastra?

Klastry energii to sprawdzone i funkcjonujące w Polsce mechanizmy, które pozwalają gminom optymalizować zużycie energii, obniżać jej koszty oraz rozwijać lokalne inwestycje w OZE. To bezpieczna, elastyczna i niewymagająca długoterminowych zobowiązań forma współpracy, dostosowana do indywidualnych potrzeb każdej gminy.

Dofinansowanie dla JST i dodatkowe punkty za uczestnictwo w klastrze

Aktualnie jednym z kluczowych instrumentów finansowych dostępnych dla jednostek samorządu terytorialnego (JST) i ich związków jest Działanie FEPK.02.03 Odnawialne źródła Energii – dotacja.

Najważniejsze informacje o dofinansowaniu na klastry energii:

• Okres naboru: październik 2025 – grudzień 2025,
• Poziom dofinansowania: do 85% kosztów kwalifikowalnych,
• Budżet programu: ponad 158 mln PLN,
• Preferowane projekty: instalacje OZE, magazyny energii, rozwiązania hybrydowe,
• Priorytet: projekty realizowane w ramach klastrów energii otrzymują dodatkowe punkty.

Dofinansowanie umożliwia inwestowanie w nowoczesne dwustronne panele fotowoltaiczne, magazyny energii oraz systemy zarządzania energią, co w znacznym stopniu zwiększa rentowność inwestycji samorządowych.