W dobie dynamicznych zmian na rynku energii oraz rosnącej potrzeby ochrony środowiska, klastry energii wyłaniają się jako innowacyjne rozwiązanie, które może zrewolucjonizować sposób, w jaki zarządzamy energią.

Wyobraźmy sobie lokalną społeczność, która wspólnie decyduje o tym, skąd pochodzi ich energia, jak jest wykorzystywana i jakie korzyści z tego płyną. Klastry energii to więcej niż tylko technologia – to nowy sposób myślenia o energii, w którym lokalna produkcja, niezależność i zrównoważony rozwój stają się rzeczywistością.

Definicja

Klaster energii można zdefiniować jako porozumienie cywilnoprawne zawarte między różnymi podmiotami, w tym jednostkami samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwami, instytucjami naukowymi oraz organizacjami pozarządowymi. Celem klastra jest zarządzanie wytwarzaniem, dystrybucją oraz konsumpcją energii, ze szczególnym uwzględnieniem odnawialnych źródeł energii w ramach określonego obszaru geograficznego, który najczęściej obejmuje jedną lub kilka gmin.

Cele Klastra Energii

Cele klastra energii są zróżnicowane i obejmują szeroki zakres działań, które wspólnie dążą do zrównoważonego rozwój lokalnych społeczności, zwiększenia niezależności energetycznej oraz ochrony środowiska. Przede wszystkim, jednym z głównych celów jest promowanie lokalnej produkcji i konsumpcji energii. Klastry energii dążą do maksymalnego wykorzystania lokalnie dostępnych zasobów odnawialnych, takich jak energia słoneczna, wiatrowa, biomasa czy biogaz, co prowadzi do zmniejszenia zależności od zewnętrznych dostawców energii i redukcji kosztów związanych z jej zakupem.

Inne cele klastrów energii:

• rozwój odnawialnych źródeł energii – klastry energii skupiają się na wykorzystaniu lokalnie dostępnych zasobów, takich jak energia wiatrowa, słoneczna, biogaz czy biomasa.
• poprawa efektywności energetycznej – dzięki optymalnemu zarządzaniu energią, klastry przyczyniają się do zmniejszenia strat energii w procesie jej wytwarzania i dystrybucji.
• ochrona środowiska – promując OZE, klastry energii przyczyniają się do redukcji emisji CO2 i innych zanieczyszczeń.
• integracja społeczności lokalnej – klastry energii angażują lokalne społeczności, co wzmacnia więzi społeczne i promuje zrównoważony rozwój.

Duński klaster energetyczny Samsø

Jednym z najciekawszych europejskich przykładów klastra energii jest wyspa Samsø w Danii. Wyspa ta stała się samowystarczalna energetycznie dzięki zorganizowanej współpracy lokalnej społeczności, która połączyła się w klaster. Dzięki inwestycjom w turbiny wiatrowe, biomasę i panele słoneczne, Samsø nie tylko zaspokaja własne potrzeby energetyczne, ale również eksportuje nadwyżki energii do sieci krajowej.

Na wyspie zainstalowano 11 turbin wiatrowych na lądzie oraz 10 dodatkowych turbin na wodach przybrzeżnych, które razem generują nadwyżkę energii, z której część jest eksportowana na kontynent. Łączna moc zainstalowanych turbin wynosi około 34 megawatów. Oprócz energii wiatrowej, Samsø korzysta z instalacji opartych na biomasie, które zaspokajają potrzeby cieplne mieszkańców. Panele fotowoltaiczne są używane do produkcji energii elektrycznej, a kolektory słoneczne dostarczają ciepło do domów.

Samsø zdołała osiągnąć pełną neutralność pod względem emisji CO2 już w 2005 roku, czyli zaledwie osiem lat po rozpoczęciu projektu. Dziś wyspa produkuje więcej energii, niż sama zużywa – eksportując nadwyżki energii do reszty Danii.

Model ten stał się wzorem dla wielu innych regionów, pokazując, jak skutecznie lokalna społeczność może zarządzać produkcją i konsumpcją energii.

Dofinansowania dla Klastrów Energii

Klastry energii mogą liczyć na szerokie wsparcie finansowe, które jest dostępne w ramach różnych programów krajowych i europejskich. Dofinansowania te mają na celu wspieranie rozwoju infrastruktury energetycznej, promowanie odnawialnych źródeł energii oraz zwiększenie efektywności energetycznej. Środki te mogą być przeznaczone na różnorodne projekty, od budowy nowych instalacji OZE, przez modernizację istniejącej infrastruktury, po działania związane z edukacją i zwiększaniem świadomości w zakresie zrównoważonej energetyki. Dofinansowania te często obejmują również wsparcie doradcze, pomagając klastrom w opracowywaniu strategii rozwoju oraz w spełnianiu wymagań formalnych. Dzięki takim programom klastry energii mogą zrealizować ambitne projekty, które przyczynią się do zwiększenia lokalnej niezależności energetycznej oraz ochrony środowiska, jednocześnie minimalizując obciążenia finansowe dla członków klastra.

Klastry energii to innowacyjne i skuteczne rozwiązania, które przyczyniają się do lokalnej niezależności energetycznej, rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz ochrony środowiska. Dzięki dostępnym dofinansowaniom i wsparciu ze strony różnych programów, przyszłość klastra energii w Polsce i Europie wydaje się być niezwykle obiecująca. Uczestnictwo w klastrze energii to szansa na realne korzyści ekonomiczne i środowiskowe, które mogą przyczynić się do zrównoważonego rozwoju lokalnych społeczności. Z ostatnio przeprowadzonej ankiety przez Krajową Izbę Gospodarczą Społeczności Energetycznych jasno wynika, że ludzie chcą aktywnie angażować się w rozwój społeczności energetycznych, widząc w nich realne korzyści dla siebie i lokalnej społeczności.